Wśród dorosłych panuje powszechne przekonanie, że dzieciom nie powinno podawać się kawy. Wynika to przede wszystkim z tego, że zawiera ona kofeinę. W teorii substancja ta ma powodować zaburzenia rozwoju młodych organizmów, a nawet przyczyniać się do pojawienia problemów kardiologicznych. Jaka jest jednak prawda? Czy utarte mity mają w sobie chociażby ziarenko prawdy? I czy kawa bezkofeinowa dla dzieci to bezpieczna propozycja?
W Polsce temat kawy dla dzieci nie jest obiektem szczególnego zainteresowania badaczy. Już kilka lat temu przyjęło się, że nie jest to odpowiedni napój dla najmłodszych i powinni sięgać po niego jedynie dorośli. Co więcej, wciąż powiela się mity, że picie kawy jest szkodliwe dla zdrowia. Zapewne to wynik tego, że kawa utożsamiana jest z używkami.
Warto jednak zauważyć, że od niedawna kawa traktowana jest jako tzw. super food. W 2019 roku kawę wpisano w Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Zdaniem lekarzy i specjalistów ds. żywienia, regularne picie kawy (w umiarkowanej ilości) to skuteczna profilaktyka chorób takich jak: cukrzyca typu 2, otyłość, miażdżyca, zawał serca czy udar. Okazuje się, że kawa jako silny antyoksydant doskonale niweluje ryzyko rozwoju zmian nowotworowych, a według niektórych naukowców może być skutecznym sprzymierzeńcem w walce z Alzheimerem. Nie można jednak zapominać o tym, że takie właściwości będzie miał napar przygotowany z wysokiej jakości ziaren, najlepiej pozbawiony słodkich i tłustych dodatków tj. cukier i śmietanka.
Kawa a dzieci – badania
Prozdrowotne właściwości picia kawy to jedno. Pojawia się jednak kluczowe pytanie – czy dzieci mogą pić kawę? Być może dorosłym przynosi ona wymierne korzyści, jednak co z młodymi, rozwijającym się organizmami? Okazuje się, że kawa dla dzieci nie stanowi żadnego zagrożenia, a nawet poprawia ich zdolności intelektualne i manualne. Jak podaje Europejska Rada ds. Informacji o Żywności, dzieci i dorośli mają taką samą zdolność metabolizowania kofeiny. Podkreśla się równocześnie, że w przypadku dzieci wrażliwych, podanie większej dawki kofeiny może być przyczyną przejściowego stanu pobudzenia, niepokoju i rozdrażnienia. W rzeczywistości takie dolegliwości mogą przytrafić się również osobom dorosłym, które zwykle nie piją kawy.
Grupa naukowców z Uniwersytetu w Buffalo postanowiła przebadać wpływ kofeiny na funkcjonowanie dzieci. Badaniu poddano 21 uczestników, których podzielono na trzy grupy. W pierwszej grupie podano jedynie próbki placebo, w drugiej kofeinę w ilości 2,5 mg/kg, a w trzeciej grupie sprawdzono reakcję dzieci, przy podaniu 5 mg kofeiny na jeden kilogram masy ciała. Obiektem zainteresowania badaczy była analiza zmian w zakresie: koncentracji, pamięci krótkotrwałej, szybkości przetwarzania informacji oraz zdolności motorycznych. Ku zaskoczeniu wszystkich, dzieci pod wpływem kofeiny wykazywały się większą koncentracją, lepszą pamięcią krótkotrwałą, były też bardziej spostrzegawcze, a czas ich reakcji znacznie się skrócił. Co ciekawe, korzystne zmiany wystąpiły zarówno u chłopców jak i u dziewczynek, jednak w przypadku tych drugich efekty były znacznie lepsze.
W innych badaniach wykazano, że kofeina przyjmowana przez dzieci skutecznie niweluje ryzyko otyłości oraz cukrzycy typu 2, które mogą wystąpić w dorosłości. Pomimo istniejących badań, wciąż nie ma jednego stanowiska wobec tego, czy kawa dla dzieci jest bezpieczna. Według opinii sporej grupy lekarzy i naukowców, młodzież do 17. roku życia nie powinna spożywać kawy, ani innych napojów bogatych w kofeinę. Tymczasem profesor Jennifer Temple (dyrektor Laboratorium Badań Odżywiania i Zdrowia na Uniwersytecie w Buffalo, która od lat bada wpływ kofeiny na rozwój i funkcjonowanie dzieci) uważa, że jedna filiżanka kawy nie zaszkodzi dzieciom w wieku powyżej 12. roku życia, o ile zrezygnują z innych źródeł kofeiny. Co istotne, żadne dotychczasowe badania nie udowodniły zależności pomiędzy spożyciem kofeiny, a wystąpieniem problemów kardiologicznych u dzieci zdrowych.
W zakresie możliwych negatywnych skutków spożycia kofeiny przez osoby wrażliwe (zarówno dzieci, jak i dorosłych) wskazuje się m.in.: nadpobudliwość, zaburzenia snu, zaburzenia układu nerwowego czy też lękliwość. W przypadku łączenia kawy z kalorycznymi dodatkami (tj. cukier, śmietanka, lody) istnieje większe ryzyko wystąpienia otyłości. Rodzice powinni pamiętać również o tym, że zbyt wczesne rozpoczęcie przygody z podawaniem kawy dla dzieci może prowadzić do uzależnienia.
Kawa bezkofeinowa dla dzieci
Co w przypadku, gdy nasze dziecko bardzo chce nam towarzyszyć w porannym rytuale picia kawy? Pozwolić czy nie pozwolić? A może wybrać „mniejsze zło”, czyli kawę bezkofeinową? Odpowiedź na to pytanie będzie nieco łatwiejsza, gdy poznamy normy w zakresie dopuszczalnych dawek kofeiny, jakie pozostaną bezpieczne dla dzieci.
Przez wzgląd na to, że w Polsce nie ustalono żadnych wytycznych, warto sięgnąć po informacje przekazywane przez kanadyjski odpowiednim polskiego Ministerstwa Zdrowia. Zgodnie z tymi danymi, dopuszczalna dobowa (maksymalna) dawka kofeiny zależy od wieku dziecka i wynosi odpowiednio:
- do 45 mg dla dzieci w wieku od 4 do 6 lat;
- 62,5 mg dla dzieci w wieku 7-9 lat;
- 85 mg dla 10-12 latków;
- do 2,5 mg na 1 kg masy działa w przypadku nastolatków powyżej 13. roku życia.
Zanim jednak odetchniemy z ulgą podając filiżankę aromatycznej kawy naszemu dziecku, warto nieco bliżej przyjrzeć się jego codziennej diecie. Istotne jest to, że źródłem kofeiny nie jest jedynie kawa. Znajdziemy ją zarówno w herbacie, napojach typu energetyki, coli, słodzonych napojach, a nawet słodyczach (w szczególności w wyrobach czekoladowych).
Przykładowo, jeżeli Twoje dziecko lubi herbatę (również zieloną) i czekoladę (gorzka czekolada zawiera ok. 70 mg kofeiny na 100 gramów produktu, czekolada mleczna to ok. 20 mg kofeiny na 100 gramów), a Ty chętnie serwujesz mu kakao lub czekoladę na gorąco, to każdego dnia dostarczasz mu solidną porcję kofeiny. I to znacznie większą niż zawarta w filiżance espresso (ok. 40-65 mg na 30 ml napoju). Twoje dziecko pije colę? W jednej puszce o pojemności 330 ml znajduje się ok. 50 mg kofeiny, a w napoju energetycznym o tej samej pojemności nawet 120 mg!
Czy kawa bezkofeinowa będzie dobrym wyborem? Zdecydowanie lepszym niż klasyczne cappuccino czy latte, które mają dokładnie taką samą dawkę kofeiny co espresso stanowiące bazę ich przygotowania. Pamiętajmy jednak o tym, że pozornie bezkofeinowa kawa również zawiera ten stymulant, w ilości ok. 7 mg na 200 ml napoju. Warto również włączyć w dziecięcą dietę kawy zbożowe, które mają sporo korzystnych dla zdrowia składników, a przy tym nie wykazują tych samym właściwości co klasyczny napój pełen kofeiny.
Doskonałej jakości kawy (również bezkofeinowe) znajdziesz w internetowym sklepie www.gorillacoffee.pl Odnajdziesz tam ziarna z najlepszych plantacji świata, które pieczołowicie wypalane są przez polskiego producenta.
