Skolioza jest problemem powszechnym i z roku na rok zmaga się z nią coraz więcej osób. Dlatego tak ważna staje się dziś profilaktyka, leczenie zachowawcze i rehabilitacja. Wszystkie te zabiegi mają na celu uchronić Pacjenta przed leczeniem inwazyjnym czy operacją chirurgiczną w przyszłości. Skuteczność leczenia skoliozy lewostronnej i skoliozy prawostronnej w dużej mierze zależy od prawidłowego określenia przyczyny skoliozy, stopnia dojrzałości kostnej, szybkości progresji skoliozy, stopnia rotacji kręgów oraz od tego, jak duże jest skrzywienie kręgosłupa.
Czym jest skolioza i jak wygląda?
Skolioza jest wadą kręgosłupa, która obejmuje trzy płaszczyzny:
- strzałkową, w gdzie obserwujemy pogłębienie lub spłycenie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa (lordoza lędźwiowa i kifoza piersiowa),
- czołową, gdzie występuje skrzywienie boczne w lewo lub w prawo,
- poprzeczną, gdzie dochodzi do rotacji osiowej kręgów kręgosłupa.
Odchylenie od prawidłowego ułożenia kręgosłupa prowadzi do asymetrii postawy. Powstaje skrzywienie pierwotne, które przyjmuje postać dużego łuku z mocno zaznaczoną rotacją i torsją kręgów. W celu utrzymania równowagi ciała, po przeciwległej stronie skrzywienia pierwotnego powstają łuki kompensacyjne. Zarówno w skoliozie lewostronnej, jak i skoliozie prawostronnej może powstać jeden łuk skrzywienia (skolioza jednowypukła) lub dwa i więcej łuków skrzywienia (skolioza wielowypukła).
Skolioza często mylona jest ze skrzywieniem bocznym kręgosłupa. Tym, co odróżnia te dwa rodzaje deformacji kręgosłupa, jest występująca przy skoliozie rotacja kręgów. Skrzywienie boczne kręgosłupa nie posiada komponenty rotacyjnej.
Skolioza lewostronna i skolioza prawostronna
Ze względu na kierunek wygięcia łuku skoliozy, wyróżniamy skoliozę lewostronną i skoliozę prawostronną. Jeśli połączymy to z lokalizacją wystąpienia deformacji kręgosłupa, to skoliozę można dodatkowo podzielić na piersiową, lędźwiową oraz piersiowo-lędźwiową.
Skolioza lewostronna
Skolioza lewostronna, nazywana inaczej lewowypukłą, występuje wtedy, kiedy kręgosłup uwypukla się w lewą stronę. Lewostronna skolioza piersiowa rozpoczyna się od przemieszczenia kręgów w przód, objawiającego się spłaszczeniem kifozy lub usztywnieniem kręgosłupa w odcinku piersiowym. Następnie kręgi ulegają rotacji i przemieszczają się do lewego boku.
Skolioza prawostronna
Skolioza prawostronna, określana prawowypukłą, oznacza, że kręgosłup uwypukla się w prawą stronę. Przy skoliozie prawostronnej piersiowej, dochodzi do wydłużenia w płaszczyźnie strzałkowej kolumny trzonów w stosunku do kolumny łuków. Kręgosłup wygina się w płaszczyźnie czołowej do prawego boku, a następnie w płaszczyźnie poprzecznej dochodzi do rotacji kręgów.
W przypadku skoliozy lewostronnej i skoliozy prawostronnej, występujących w odcinku lędźwiowym, największe znaczenie ma boczne wygięcie kręgosłupa w prawą lub lewą stronę, następnie rotacja kręgów w płaszczyźnie poprzecznej, a najmniejsze pogłębienie lub zniesienie wartości fizjologicznych krzywizn w płaszczyźnie strzałkowej.
Następstwa skoliozy lewostronnej i skoliozy prawostronnej
Nieleczona skolioza będzie się pogłębiać, aż doprowadzi do poważnych chorób i dysfunkcji w obszarze całego organizmu. To, co u dzieci może stanowić problem estetyczny, u dorosłego prowadzi do trwałych i nieodwracalnych zmian: zaburzeń stabilności tułowia i mobilności kończyn, deformacji trójkąta taliowego, nieprawidłowego ustawienia głowy, uwypuklenia łopatek, asymetrii barków, pozornego skrócenia kończyn, upośledzenia zakresów ruchomości w stawach, zaburzenia równowagi, dolegliwości bólowych i objawów neurologicznych.
Ruch rotacyjny kręgów, charakterystyczny dla skoliozy, powoduje zmniejszoną ruchomość klatki piersiowej oraz jej deformację, w obrębie jednej strony tworzy się tzw. garb żebrowy, a z drugiej wgłębienie.
Następstwem skrzywienia kręgosłupa może być również przemieszczenie serca wraz z naczyniami, a także spadek pojemności płuc i dysfunkcje układu oddechowego.
